कालीगण्डकी नदीको अस्तित्व जोगाउन तनहुँको देवघाटदेखि कालीगण्डकी नदीको शिर दामोदरकुण्डसम्म हुने कालीगण्डकी पदयात्राको तयारी पूरा भएको छ।
‘प्रकृति, संस्कृति र सभ्यताको आराधना, कालीगण्डकी पदयात्रा एक आध्यात्मिक साधना’ भन्ने मुख्य सङ्कल्प र आदर्शमा सञ्चालन हुने यो पदयात्रा बिहीबारदेखि देवघाटबाट आरम्भ भएर चार हप्ताको पैदल यात्रापछि कालीगण्डकीको शिर दामोदर कुण्डमा पुगेर सम्पन्न हुनेछ।
पदयात्राका संयोजक तथा देवघाटस्थित महेश संस्कृत गुरुकुलमका प्राचार्य फणिन्द्रप्रसाद पौडेलले जानकारी दिएअनुसार आज साँझ वेणी सङ्गममा गण्डकी पुजन र विशेष आरती हुनेछ। पदयात्रा बिहीबार बिहान ७ः३० बजे देवघाटबाट सुरु हुने उनले जानकारी दिए।
राष्ट्र, राष्ट्रियता, संस्कार, संस्कृति र मौलिक सनातनी नेपाली गौरवलाई देशभित्र तथा बाहिर परिचित गराउने र आत्मगौरवले सजिएको नेपाली स्वाभिमानको पुनर्जागरण गर्ने उद्देश्यले ऐतिहासिक कालीगण्डकी पदयात्रा गर्न लागिएको पौडेलले बताए।
महेश सन्न्यास आश्रम देवघाटधामको सङ्कल्प र आह्वानमा यो पदयात्रा सञ्चालन हुन लागेको संयोजक पौडेलले बताए। राष्ट्रिय स्वाभिमान र सनातन नेपाली संस्कृतिको प्रवद्र्धनमा संस्थागतरुपमै लागिपरेको आश्रमले पदयात्राको आयोजना गरेको हो।
उक्त पदयात्रामा महेश सन्न्यास आश्रमका सन्त मधुसुदनानन्द गिरी र रमणानन्द गिरीका साथमा गलेश्वर आश्रम, हरिहर सन्न्यास आश्रमका सन्तहरूको उपस्थिति रहनेछ भने नेपालका प्रतिष्ठित सबै मठ मन्दिरका प्रतिनिधि र भारतका विभिन्न मठ तथा आश्रमबाट आमन्त्रित साधकको पनि उल्लेख्य सहभागिता रहनेछ।
देवघाटदेखि दामोदरकुण्डसम्मको उक्त पदयात्रा २५ दिनको रहनेछ। तराईदेखि पहाड हुँदै हिमालसम्मको पदयात्राको दूरी ४३१ किलोमिटर रहेको छ।
पौडेलका अनुसार कालीगण्डकी संसारकै ठूलो हिमशृङ्खलाबाट उत्पन्न भएर नेपालको मध्यभागलाई सिञ्चन गर्दै बग्ने संसारकै पवित्रतम देवनदी हो। यसका तटवर्ती क्षेत्रहरुमा हजारौँ वर्षदेखि मानवीय अस्तित्व संरक्षित रहेको छ। त्यसका कारण कालीगण्डकीका किनारमा अनेकौं जीवन, संस्कृति र सभ्यता विकसित भएका छन्। विश्वमा देवताको प्रत्यक्ष स्वरुप मानिने शालिग्राम यसै नदीमा मात्र उपलब्ध हुने भएकाले पुराण वाङ्मयले कालीगण्डकीलाई देवनदीका रुपमा वर्णन गरेका छन्।
धार्मिक, पौराणिक र आध्यात्मिक ऊर्जाका अतिरिक्त अनुपम प्राकृतिक सौन्दर्य, जैविक विविधता तथा पर्वतीय जनजीवनको जीवन्त सम्पदाका रुपमासमेत गण्डकीको सेरोफेरो प्रसिद्ध मानिन्छ। साथमा यस क्षेत्रले सनातनको आस्था र विश्वासमा अडिएको नेपाली जनजीवन, सामाजिक संरचना र अर्थतन्त्रलाई गतिशील बनाउन सक्ने पर्यटकीय अथाह सम्भावना बोकेको छ।
