तपाईँको दैनिक जीवनशैलीका सामान्य लाग्ने पक्षहरू - जस्तै तपाईँ के खानुहुन्छ, कति व्यायाम गर्नुहुन्छ, कस्तो निदाउनुहुन्छ र तपाईँका सामाजिक सम्बन्धहरू कस्ता छन् - ले तपाईँको मानसिक स्वास्थ्य, विशेषगरी डिप्रेसनको जोखिममा गहिरो प्रभाव पार्ने विज्ञहरू बताउँछन्। हालैका अध्ययनहरूले पनि जीवनशैली र डिप्रेसनबीचको सम्बन्धलाई पुष्टि गरेका छन्, जहाँ अस्वस्थ बानीले डिप्रेसनको जोखिम बढाउने र स्वस्थ बानीले यसलाई रोक्न तथा कम गर्न मद्दत गर्ने देखिएको छ।
आहार र मानसिक स्वास्थ्य:
पोषणतत्वको कमी भएको वा जंक फुडयुक्त खानाले मस्तिष्कको कार्यक्षमता र मनोभाव (मुड) मा नकारात्मक असर पार्छ, जसले अन्ततः डिप्रेसनको ढोका खोल्न सक्छ। यसको ठीकविपरीत, फलफूल, हरिया सागसब्जी, साबुत अन्न र स्वस्थ प्रोटिन (जस्तै: गेडागुडी, माछा) युक्त सन्तुलित आहारले मानसिक स्वास्थ्यलाई सकारात्मक दिशा दिन्छ।
शारीरिक निष्क्रियताको खतरा:
यदि कोही व्यक्ति घर वा कोठामा सीमित हुँदै जान्छ र शारीरिक रूपमा सक्रिय रहँदैन भने, उसमा बिस्तारै डिप्रेसनका लक्षणहरू देखिने सम्भावना बढ्छ। शारीरिक गतिविधि कम हुँदा मानिसमा 'मुड स्विङ' अर्थात् मनोभावमा अचानक उतारचढाव आउने खतरा पनि बढ्छ। त्यसैले, दैनिक नियमित व्यायाम (जस्तै: हिँड्ने, दौडिने, योग गर्ने) आवश्यक छ। यसले तनाव कम गर्छ र समग्र मानसिक स्वास्थ्यमा सुधार ल्याउँछ।
निद्राको महत्व:
पर्याप्त र गहिरो निद्राको अभाव वा अनियमित सुत्ने बानीले व्यक्तिको मनोभावलाई नकारात्मक बनाउँछ र डिप्रेसनको अवस्थालाई थप जटिल बनाउन सक्छ। मानसिक स्वास्थ्यलाई सन्तुलनमा राख्नका लागि नियमित सुत्ने र उठ्ने समय तालिका बनाउनु र सुत्नका लागि शान्त वातावरण तयार पार्नु निकै महत्त्वपूर्ण हुन्छ।
सामाजिक सम्बन्धको भूमिका:
एक्लोपन महसुस गर्नु र आवश्यक पर्दा साथ दिने सामाजिक समर्थनको अभावले पनि डिप्रेसनको जोखिमलाई बढाउँछ। साथीभाइ, परिवार र समुदायसँग बलियो सामाजिक सम्बन्ध बनाउनु र त्यसलाई कायम राख्नुले जीवनमा आउने तनावहरू सामना गर्न मद्दत गर्छ र मानसिक एवं समग्र स्वास्थ्यलाई राम्रो बनाउँछ।
तसर्थ, डिप्रेसन रोकथाम र व्यवस्थापनका लागि औषधि उपचारका साथसाथै स्वस्थ जीवनशैलीका यी पक्षहरूमा ध्यान दिनु अत्यावश्यक देखिन्छ।
